Tâm lý bị tổn thương của những người bị bạo lực gia đình

Cho tới nay, bạo lực gia đình vẫn luôn là một vấn đề nhức nhối và đáng báo động trong xã hội. Đặc biệt hiện tại là thời đại mạng xã hội bùng nổ, nhiều vụ việc bạo lực phụ nữ và trẻ em đã được đưa ra pháp luật xử lý, nhưng ẩn đâu đó vẫn còn nhiều góc khuất. Hậu quả về sự tổn thương về thể chất và tâm lý của nạn nhân là vô cùng lớn.

Tìm hiểu về bạo lực gia đình là gì?

Bạo hành gia đình là một dạng thức của bạo lực xã hội, là “hành vi cố ý của các thành viên gia đình gây tổn hại hoặc đe dọa gây tổn hại… với các thành viên khác trong gia đình, đó là việc “các thành viên gia đình vận dụng sức mạnh để giải quyết các vấn đề gia đình”. Gia đình là tế bào của xã hội, là hình thức thu nhỏ của xã hội nên bạo lực gia đình có thể coi như là hình thức thu nhỏ của bạo lực xã hội với rất nhiều dạng thức khác nhau. Xét về hình thức, có thể phân chia bạo lực gia đình thành các hình thức chủ yếu sau:

– Bạo lực thể chất: là hành vi ngược đãi, đánh đập thành viên gia đình, làm tổn thương tới sức khỏe, tính mạng của họ.

– Bạo lực về tinh thần: là những lời nói, thái độ, hành vi làm tổn thương tới danh dự, nhân phẩm, tâm lý của thành viên gia đình.

Bạo lực gia đình gây tổn hại về tâm lý và tinh thần người bị bạo lực

– Bạo lực về kinh tế: là hành vi xâm phạm tới các quyền lợi về kinh tế của thành viên gia đình (quyền tự do lao động, tự do kinh doanh, quyền sở hữu tài sản…)

– Bạo lực về tình dục: là bất kỳ hành vi nào mang tính chất cưỡng ép trong các quan hệ tình dục giữa các thành viên gia đình, kể cả việc cưỡng ép sinh con.

Những tổn thương tâm lý ở nạn nhân bị bạo lực gia đình

Đối với phụ nữ

Phụ nữ – phái yếu luôn là người bị bạo lực trong gia đình với những tổn thương tâm lý ở phụ nữ khi bị chồng bạo hành có thể kể đến như:

• Rối loạn cảm xúc với những dấu hiệu, biểu hiện như: căng thẳng, lo lắng, hốt hoảng, suy nghĩ không tập trung, dễ bị xúc động, hay khóc, không thấy hạnh phúc, khó khăn trong khi đưa ra các quyết định, làm việc chậm chạp, không có hứng thú với các công việc hằng ngày.
• Buồn chán, cảm giác vô dụng và có ý nghĩa muốn kết thúc cuộc sống.
• Những nạn nhân bị bạo lực gia đình có xu hướng sử dụng chất gây nghiện, rượu và ma tuý; có nhiều ý nghĩ tự hại, tự sát.
• Bị trầm cảm, lo âu.
• Cảm giác xấu hổ, tội lỗi, ám ảnh, rối loạn hoảng sợ.
• Thiếu lòng tự trọng.
• Gặp các rối loạn ngủ, ăn uống; giảm các hoạt động thể chất.
• Có những hành vi tình dục không an toàn.

Bạo lực gia đình luôn là nỗi ám ảnh đối với phụ nữ

Đối với trẻ em

Ngoài sự tổn thương ở phụ nữ, thì trẻ em sinh ra trong gia đình bị bạo lực thì những tổn thương tâm lý ở trẻ em khi bị bạo hành:

• Trẻ em thường xuyên gặp phải những cơn ác mộng.
• Tỏ ra nhút nhát hoặc hung hăng quá mức.
• Có những hành vi như: đái dầm, mút tay.
• Có xu hướng bắt chước các hành vi bạo lực của người lớn.
• Học tập: giảm sút, thiếu động lực học tập.
• Có những hành vi lệch chuẩn, gây hấn.
• Dễ rơi vào trạng thái lo âu, trầm cảm.

Về cơ bản hậu quả của bạo lực gia đình gây ra đối với trẻ em và phụ nữ vô cùng lớn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý mà còn khiến cho 2 đối tượng trên dễ hình thành nên những suy nghĩ tiêu cực, chán nản ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc trong tương lai. Vì thế, hãy cố gắng tạo ra một môi trường sống tốt nhất cho trẻ em để các con có được tuổi thơ hạnh phúc.

Bạo lực gia đình vấn nạn của xã hội hiện nay

Bạo lực gia đình là vấn nạn của xã hội, gây nhức nhối cho nhân loại, để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng cho con người, nhất là đối với phụ nữ, trẻ em. Hiện nay bạo lực gia đình dần trở thành như một sự việc, hiện tượng đáng quan tâm của toàn xã hội.

Bạo lực gia đình xuất phát từ đâu?

Bạo lực giữa người chồng đối với người vợ trong gia đình có thể thấy là dạng bạo lực phổ biến nhất trong gia đình. Hành vi người chồng gây ra chủ yếu và lớn nhất là bạo lực về thể chất, đây là dạng dễ nhận thấy và bị lên án mạnh mẽ nhất. 

Hình ảnh mô tả thực trạng bạo lực gia đình

Sỡ dĩ đa phần người đàn ông sử dụng nắm đấm để dạy vợ là do họ không nhận thức được rằng hành vi của mình là vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, không phải tất cả hành vi bạo lực của người chồng đều là bạo lực về thể chất mà có những lúc, họ dùng tới nhiều cách khác để gây ra những tổn thương về tâm lý cho người vợ: mắng mỏ, chửi bới, xúc phạm danh dự hoặc có những hành vi cưỡng bức về tình dục, kiểm soát về kinh tế. 

Nhưng trong xã hội ngày nay, hiện tượng người vợ sử dụng bạo lực đối với chồng cũng không phải là hiếm. Không chỉ dừng lại ở những lời lẽ chửi bới, những cách ứng xử thô bạo mà họ còn trực tiếp gây ra những tổn thương về thể chất hoặc tính mạng của người chồng.

Bạo lực gia đình xuất phát từ cả hai phía vợ và chồng đang ngày càng phát triển và gây nhức nhối trong xã hội, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các thành viên khác trong gia đình, đặc biệt là trẻ em. Nguyên nhân của hiện tượng này rất nhiều, ngoài vấn đề tâm lý còn phải kể đến vấn đề đạo đức, kiến thức giải quyết mâu thuẫn gia đình.

Bạo lực gây nên những hậu quả nào?

Ngoài ra hiện nay còn có tình trạng bạo lực giữa cha mẹ và con cái. Với tâm lý, truyền thống, thói quen của người Việt, thì vấn đề bạo lực giữa cha mẹ với con cái được xã hội chấp nhận và khá phổ biến. Có thể dễ dàng nhận thấy đó là những hành động dạy bảo con cái xuất phát từ cái quan niệm gọi là “Yêu cho roi cho vọt ghét cho ngọt cho bùi” và giáo dục thì cần phải nghiêm khắc. 

Bạo lực gia đình là thực trạng đáng lên án ở xã hội

Nhiều ông bố bà mẹ coi việc đánh đập, chửi mắng con cái khi chúng mắc lỗi là cần thiết để chúng nhận ra sai lầm và sửa chữa; hay coi việc mạt sát, trách móc là động lực để chúng phấn đấu. Trên thực tế chúng ta đều có thể nhận thấy, cách làm này phần nào phù hợp với tâm lý của người Việt và đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, trong xã hội ngày nay, khi những chuẩn mực tiến bộ về quyền con người đã và đang phổ biến trên thế giới thì những tư tưởng, cách làm này cần được sớm loại bỏ. Đặc biệt, là những trường hợp bạo lực với con cái vượt ra ngoài phạm vi giáo dục – một tình trạng ngày càng gia tăng thì cần phải bị trừng trị nghiêm khắc.

Bên cạnh đó, hành vi bạo lực càng kéo dài thì càng gây ra nhiều tổn thương cho nạn nhân, tổn thương tới mối quan hệ gia đình. Điều này sẽ được hạn chế rất nhiều nếu hành vi bị phát hiện và xử lý kịp thời. Nạn nhân bạo lực gia đình được bảo vệ, giúp đỡ kịp thời phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của họ và điều kiện kinh tế – xã hội của đất nước; ưu tiên bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của trẻ em, người cao tuổi, người tàn tật và phụ nữ.

Do đó, cần phát huy vai trò, trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cộng đồng, cơ quan, tổ chức trong phòng, chống bạo lực gia đình. Công tác phòng, chống bạo lực gia đình vốn gặp nhiều khó khăn khi triển khai trên thực tế, nên rất cần sự quan tâm phối hợp của tất cả các thành viên trong xã hội. Việc phát huy vai trò, trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cộng đồng, cơ quan, tổ chức trong phòng, chống bạo lực gia đình .

Không nên im lặng trước vấn nạn bạo hành gia đình

Bạo lực gia đình là một trong những vấn nạn nhức nhối trong xã hội từ nhiều năm nay và có xu hướng ngày càng gia tăng với mức độ trầm trọng, phức tạp hơn. Mỗi nạn nhân khi bị bạo hành gia đình xin đừng im lặng mà hãy lên tiếng tìm đến pháp luật và các cơ quan chức năng để được bảo vệ kịp thời.

Bạo hành gia đình xảy ra với những ai?

Bạo hành gia đình không chỉ xảy ra ở người lớn mà còn xảy ra đối với trẻ em, trên phương diện tinh thần lẫn cả thể xác với mức độ nặng nhẹ khác nhau. Ở góc độ nhẹ thì hành động xảy ra có thể là mắng chửi, nặng hơn thì đánh đập, hành hạ có thể dẫn tới tàn phế hoặc tử vong. Người gây nên bạo hành trong một gia đình thường phần lớn thường là người thân trong cùng một nhà nên khi có mâu thuẫn hay bạo hành rất khó để đề phòng.

Bạo lực gia đình thể hiện trong việc cha mẹ đánh đập con cái diễn ra liên tiếp

Theo thống kê, vấn nạn bạo hành gia đình xảy ra từ nhiều năm nay nhưng có tới 90,4% phụ nữ bị chồng bạo hành đã không tìm kiếm tới sự giúp đỡ của công an và tỉ lệ phụ nữ bị bạo hành tìm đến sự giúp đỡ chỉ là 4,8%, khoảng 25% gia đình cho rằng bạo lực gia đình là việc riêng của hàng xóm, không nên can dự vào và nhiều người trong đó mỗi khi xảy ra vấn nạn bạo lực gia đình thường không biết phải làm gì.

Đôi khi “im lặng là vàng” tuy nhiên trong cuộc sống không phải lúc nào im lặng cũng đúng và mỗi người nên có những cách phản ứng khác nhau, người có thể chọn cách im lặng, người to tiếng và có người lại nhanh chóng hòa giải sau đó nhưng cũng có người giữ mãi uẩn khúc trong lòng và lựa chọn ly hôn,…

Theo các chuyên gia tâm lý, trong các vụ bạo hành gia đình, một trong những nguyên nhân khiến nạn nhân e ngại không dám tố cáo là do ngại điều tiếng nên cam chịu chứ không muốn người khác biết nên lựa chọn im lặng và nhẫn nhịn. Đây cũng chính là thực tế phổ biến và đáng báo động hiện nay, nhất là ở các vùng nông thôn.

Nên làm gì khi bị bạo hành gia đình?

Một trong những vấn đề quan trọng nhất hiện nay, không chỉ giáo dục từ nhà trường mà trong mỗi gia đình, các bậc cha mẹ cần định hướng trẻ em tránh để xảy ra nguy cơ bị xâm hại và bạo lực gia đình, tức là có thể bị thương tích do chính người lớn gây ra hoặc những vấn đề khác. Và muốn giáo dục con cái tốt nhất thì các bậc cha mẹ phải là những tấm gương sáng để các con noi theo, từ đó hạn chế được vấn đề bạo lực gia đình đối với trẻ em.

Bạo lực gia đình gây tổn thương tới tâm lý trẻ nhỏ

Theo Điều 134 Luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, nếu bạo lực gia đình gây ra hậu quả bị tổn thương trên 11% về thể chất, sức khỏe sẽ bị xử lý hình sự, bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Tuy nhiên thực tế cuộc sống đối với trẻ em có hệ thần kinh yếu, non nớt thì chỉ cần một câu nói sỉ nhục con, sự bỏ bê không quan tâm,… cũng khiến trẻ có thể bị ảnh hưởng về tinh thần và có nguy cơ bị tự kỷ hoặc có những em bé bị ám ảnh tìm tới cái chết vì những câu nói đó.

Nếu bạo lực gia đình kéo dài sẽ càng gây ra nhiều tổn thương tới nạn nhân và tổn thương tới mối quan hệ gia đình. Việc làm này sẽ được hạn chế rất nhiều nếu như hành vi bạo lực gia đình bị phát hiện và xử lý kịp thời. Do đó, mỗi nạn nhân bị bạo hành gia đình thì không nên im lặng mà hãy lên tiếng, tìm tới pháp luật và các cơ quan chức năng để được bảo vệ kịp thời.

Gia đình là tế bào của xã hội, trong mỗi gia đình các thành viên hãy yêu thương, san sẻ, bảo vệ nhau cùng chung sống, hãy để gia đình là nơi trở về luôn tràn ngập tiếng cười và tình yêu.