Những rào cản trong chăm sóc sức khỏe sinh sản với người khuyết tật

Người khuyết tật có thể gặp hàng loạt những thách thức, rào cản ngăn cản khả năng hòa nhập cộng đồng. Rào cản đó có thể liên quan đến thể chất (khuyết tật, bệnh tật…), việc làm/nghề nghiệp hay rào cản từ hoàn cảnh sống, sự kỳ thị của xã hội.

Rào cản chăm sóc sức khỏe

– Các cơ sở cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản đối với người yếu thế còn chưa đáp ứng yêu cầu cả về số lượng và chất lượng.

– Việc cung ứng các dịch vụ dự phòng, ngăn ngừa và giảm hại phù hợp với người yếu thế còn chưa đáp ứng được nhu cầu.

– Dịch vụ tư vấn chưa phù hợp và chưa đáp ứng mong đợi về sức khỏe sinh sản hay sức khỏe tình dục của người yếu thế.

– Các cơ sở y tế không sẵn có những dịch vụ trợ giúp mang tính liên kết, toàn diện như: trợ giúp nạn nhân của bạo hành, trợ giúp tâm lý, trợ giúp pháp lý, nơi lánh nạn,…

– Dịch vụ y tế khẩn cấp tại những vùng khó khăn, những nơi bị ảnh hưởng bởi thiên tai, thảm họa còn chưa sẵn có, sự hạn chế về phương tiện và hệ thống các dịch vụ trợ giúp là rào cản lớn đối với người dân vùng bị nạn. Đặc biệt trong trường hợp này, các dịch vụ sức khỏe sinh sản còn chưa được coi trọng và chưa được đầu tư phù hợp.

Hình ảnh mô tả những đối tượng người khuyết tật cần được chăm sóc trong xã hội

Rào cản về tiếp cận thông tin, dịch vụ

– Cơ sở y tế ít được nâng cấp; việc xây dựng bố trí chưa thật thuận lợi cho người yếu thế nói chung, đặc biệt chưa quan tâm đúng mức đối tượng người khuyết tật.

– Rào cản từ cán bộ cung cấp dịch vụ:

+ Thái độ: Còn chưa tích cực, thiếu ủng hộ, định kiến, không nhạy cảm, thiếu nhận thức thậm chí còn kỳ thị đối với các nhóm người yếu thế.

+ Kiến thức và kỹ năng: Tiếp cận và cung cấp dịch vụ sức khỏe sinh sản cho nhóm người yếu thế đòi hỏi người cung cấp dịch vụ không chỉ có những kiến thức và kĩ năng về chăm sóc sức khỏe sinh sản chung, mà còn cần rất nhiều kiến thức và kỹ năng chuyên biệt về làm việc với người yếu thế, kỹ năng xử lý các vấn đề sức khỏe liên quan đến khuyết tật, những hiểu biết và kỹ năng trong lĩnh vực xã hội (các hiểu biết về môi trường, di cư, các kỹ năng sống, cách sử dụng ngôn ngữ ký với nhóm khiếm thính,…).

+ Chưa chú ý sắp xếp đủ thời gian và ưu tiên để có thể cung cấp dịch vụ thân thiện cho người yếu thế, đặc biệt nhiều nhóm yếu thế như: nhóm khuyết tật,…

– Rào cản về sự hạn chế về kiến thức và thái độ của chính người khuyết tật cùng gia đình về các vấn đề sức khỏe chung cũng như các dịch vụ: người khuyết tật có thể không biết các nơi cung cấp dịch vụ, rất nhiều người khuyết tật không có kiến thức về quyền lợi, các vấn đề sức khỏe cũng như dịch vụ nào có sẵn.

– Rào cản kinh tế: Các can thiệp y tế như việc đánh giá, điều trị và sử dụng thuốc thường đòi hỏi người khuyết tật phải tự trả thêm các khoản chi phí, gây khó khăn cho họ và gia đình, những người vốn thu nhập đã bị hạn chế.

– Rào cản về địa lý và môi trường vật lý: Thiếu các phương tiện vận chuyển và các công trình xây dựng công cộng có điều kiện tiếp cận cho người khuyết tật là những ví dụ về các rào cản thường thấy, hay điều kiện hạn hẹp về nguồn lực y tế tại vùng nông thôn (nơi phần đa số người khuyết tật sống) và khoảng cách quá xa từ khu dân cư đến nơi cung cấp dịch vụ tại các thành phố lớn cũng là các rào cản quan trọng.

– Rào cản về thông tin và truyền thông: Việc liên hệ và giao tiếp giữa người khuyết tật với nhân viên y tế có thể khó khăn, chẳng hạn, một người bị khiếm thính có thể gặp khó khăn khi tiếp xúc và làm cho nhân viên y tế hiểu được cách ra dấu của mình, hay việc không có các bức tranh minh họa để giúp cho người có khuyết tật về trí tuệ có thể giao tiếp với cán bộ y tế.

Hình ảnh mô tả sự kỳ thị của mọi người xung quanh với người khuyết tật

Rào cản kỳ thị trong gia đình, xã hội

– Kỳ thị từ gia đình: Nhiều gia đình của người yếu thế cảm thấy e ngại, thậm chí xấu hổ muốn giấu tình trạng của con em mình vì sợ gặp phải sự kỳ thị từ cộng đồng. Thêm vào đó, tâm lý của cha mẹ luôn cho rằng con mình là người thiệt thòi, yếu thế.

– Kỳ thị từ cộng đồng, từ người cung cấp dịch vụ: Chính sự thiếu kiến thức, thiếu hiểu biết về các nhóm yếu thế khiến bản thân người cung cấp dịch vụ cũng có cái nhìn còn chưa thật khách quan, có khi còn kỳ thị với người khuyết tật,…

– Tự kỳ thị: Bản thân người khuyết tật cũng tự kỳ thị, tự tạo rào cản cho mình, sống khép kín, thiếu kỹ năng giao tiếp, thiếu cơ hội bày tỏ nhu cầu và điều đó càng khiến họ rơi vào vòng luẩn quẩn của bị kỳ thị và tự kỳ thị.

Hãy lên tiếng để bảo vệ người khuyết tật trong xã hội!